نەرویج نەوت و گازێكی زۆر دەفرۆشێت، داهاتەكەی بۆ نەوەكانی داهاتووە، دەخرێتە سندوقێكی تایبەت و وەبەرهێنانی پێدەكرێت و قازانجەكەیشی هەر بۆ نەوەكانی داهاتووە.

وڵاتانی كەنداو (ئیمارات، كوێت، سعودیە، قەتەر و بەحرێن) یان وڵاتێكی وەك (لیبیا) بەر لە 50 ساڵێك دەوارنشین بوون، نەوتەكەیان دەركرد و ئێستا بوونەتە شارستان و جگە لە ئاوەدانییەكی كەم وێنە، بوونەتە وڵاتی كاریگەر لەناوچەكە ئاستی جیهان.

ئیمارات بووە بە سەنتەری بازرگانیی جیهانی. وڵاتێكی وەك روسیا جگە لەنەوت، گازێكی زۆر دەرفرۆشێت، جگە لەوەی سەرچاوەیەكی زۆر گرنگ و ستراتیژیی داهاتی ئەو وڵاتەیە، هاوكات كارتێكی بەهێزیشە بە دەستییەوە بۆ دروستكردنی گوشار لەسەر ئەوروپا.

نەوت لای ئێمە بۆتە هۆی بەهێزكردنی كەمینەیەك یان دەستەبژێرێكی سیاسی دیاریكراو و برسیكردن و ماڵوێرانی گەورەی خەڵكی كوردستان.

لەوەتەی نەوت دەفرۆشرێت، هەرێمی كوردستان كەوتۆتە ژێر باری قەرزێكی زۆر كە لە چوارچێوەی دەستوور و یاسا ئەو قەرزە وەرنەگیراوە، بەڵكو كەمینەیەكی بڕیاربەدەست و دەستڕۆیشتوو بۆ داپۆشینی شكست و تێپەڕاندنی قۆناغێكی دیاریكراو بەناوی هەرێمی كوردستان وەریانگرتووە و ئێستا دەبێ‌ خەڵكی كوردستان باجی ئەو بارە قورسە بدەن.

لەوەتەی نەوت دەفرۆشرێت، هەژاریی و بێكاریی بە رێژەیەكی زۆر زیاتر بووە، ئەمە لەكاتێكدا جاران جگە لە مووچە، جۆرەها پێشینەی وەك (پڕۆسەی ژنهێنان و شووکردن، خانووبەرە، قەرزی بچووك، خوێندن..تد) لەلایەن حكومەتەوە دەدرا، بەڵام دوای فرۆشتنی نەوت هیچی نەما.

فرۆشتنی نەوت و مۆنۆپۆلكردن یاخود كۆنتڕۆڵكردنی دۆسیەی نەوت، لەلایەن گروپێكی دیاریكراو، كاریگەریی گەورەی لەسەر حوكمڕانیی هەرێم هەیە.

سازانی نیشتمانی و بەیەكەوە بڕیاردانی نەهێشت. ئێستا لایەنەكان نەك ناتوانن بەیەكەوە بڕیار بدەن، بەڵكو ناشتوانن بەیەكەوە دابنیشن و گفتوگۆ بكەن.

 فرۆشتنی نەوت بۆتە مایەی لاوازكردنی دیموكراسی و شكستپێهێنانی دامەزراوەبوونی حوكمڕانیی، لەبەرامبەردا زیاتر بوونی ستەمكاریی و بەرتەنگ بوونەوەی ئەو پەراوێزەی بەناوی ئازادی هەبوو.

لە 2015 دەرگای پەرلەمان داخرا، ئێستاش بەتەواوی ئیفلیج بووە و توانای بڕیاردانی نەماوە و وەك دامەزراوەیەكی پەككەوتە وایە.

دامەزراوەی دادوەرییش كە پایەی دادپەروەریی و سەروەریی یاسایە، بۆتە بەشێك لە ئەجێندای سیاسی و لەژێر هەژموونی حزب و كەمینەی بڕیاربەدەستی كوردستان دایە. بۆیە دەبینین چالاكوانان، رۆژنامەنووسان بە بیانوی زۆر لاواز لەلایەن بەشێك لە دادوەران بڕیاری دەستگیركردنیان بۆ دەردەكەن و دواتر دادگاكان كە لەژێر هەژموونی حزبدان، سزای نایاسایی زۆر گرانیان بەسەردا دەسەپێنن!

فرۆشتنی نەوت مەترسی گەورەی لەسەر قەوارەی هەرێم دروستكردووە و خەریكە ناو ماڵی كورد لەتبكات، ئەگەر بەم شێوەیەی ئێستا بەردەوام بێت دەبێتە مایەی لەتكردنی قەوارەی هەرێمیش، چونكە پرسی شەراكەتی لە حكومڕانیی بەتەواوی لاوازكردووە تووشی پاشەکشەی دەکات.

فرۆشتنی نەوت یەكسانیی و دادپەروەریی لە حكومڕانیی هەرێم بەتەواوی لاواز كرد كە سەرەنجام مەترسی گەورە لەسەر ئینتیمای نیشتمانی و هەستكردن بەشەراكەت لاواز دەكات. بۆیە دەبینین پارەیەكی زۆر دەدەن و رێگای هاتونەهات دەگرنەبەر بۆ دەرباز بوون لەم بارودۆخە كە پێیانوایە ئایندەی خۆیان و نەوەكانیان مسۆگەر نییە.

ئەگەر نەوت بۆ میللەتان، خێر و خۆشی بێت، ژیانی نەوەكانی داهاتوویان ئاسوودە بكات، ئەوا بۆ ئێمە بووە بە بەڵایەكی گەورە و ئێستا و ئایندەی لێ‌ لێڵ و تاریك كردووین. بە دەرهێنان و فرۆشتنی نەوت، هەندێک لە بڕیاربەدەستان، ئەم هەرێمەیان بردە ناو تونێلێك نە دەتوانن پاشەكشە بكەن، نە بەرچاویشیان رووناكە تا بزانن بەرەو كوێمان دەبەن.