زایەڵە - شوان جاف چاودێرى سیاسى بەزایەڵەی ڕاگەیاند، لە نێو زۆرێک لە فایلە گرنگەکاندا، پرسی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و ئیسلامی سیاسی لە پێشەنگی گفتوگۆکانی نێوان سەرۆک عەبدولفەتاح سیسی و ڕاوێژکاری نەمسا کارل نەهامەر، لە سەردانەکەی دووەمیان بۆ میسر بوو.
ئاماژەی بەوەش دا؛ ڕاوێژکاری نەمسا لە ماوەی دوو ڕۆژی ڕابردوودا میوانی قاهیرە بوو، لەگەڵ سەرۆک سیسی باسی پرسی شەڕی تیرۆر و ئیسلامی سیاسی کرد.نەهامەر دوو ڕۆژ لەمەوبەر لە میانی کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی هاوبەشدا لەگەڵ سیسی لە کۆشکی سەرۆکایەتی ئیتیهادیە، پشتڕاستی کردبووەوە کە "گفتوگۆکانمان باسیان لە پرسی شەڕی دژی تیرۆر کردووە،جەختی لەسەر پێویستی وڵاتەکەی بە شارەزایی میسر لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر وەک بابەتێکی گرنگ کردەوە بابەت.سەرۆکی میسریش لە بەرامبەردا لە کۆنگرەڕۆژنامەوانییەکەدا پشتڕاستی کردەوە کە کورتەیەک لە ڕاوێژکاری نەمسا لەبارەی ئەو سەرکەوتنە گەورەیەی حکومەت و گەلی قاهیرە لە ڕووبەڕووبوونەوەی دیاردەی تیرۆر و توندڕەوی لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا بەدەستی هێناوە، لەگەڵ قوربانییە گەورەکانی میسرییەکان و دیدگایەکی هەمەلایەنە کە هەموو ڕەهەند و هۆکارەکانی ئەم دیاردە ڕقاوییە بگرێتەوە.
وتیشی، هەنگاو و ئەنجامە پراکتیکییەکان ڕاوێژکاری حکومەتی نەمسا، پرۆفیسۆر موحەنناد خورشید، و بەڕێوەبەری زانستی سەنتەری بەڵگەنامەی ئیسلامی سیاسی لە نەمسا، قسەیان کرد سەبارەت بە گرنگترین کاردانەوەکانی سەردانەکەی ڕاوێژکاری نەمسا بۆ میسر، و وەرگێڕانی... ئەنجامی گفتوگۆکانی لەگەڵ سەرۆک سیسی، خورشید ئاماژەی بەوەشکرد، لە نێوان لایەنی میسری و نەمسا لەسەر پێویستی هاوکاریکردن لە مەلەفی مافی پەنابەری و کۆچی یاسایی بۆ نەهێشتنی کۆچی نایاسایی بۆ ئەوروپا، هەروەها فایلی هاوکاری لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر بە هەموو جۆرە و فۆرمێکەوە، بە ئیسلامی سیاسیشەوە ڕێککەوتووە.سەبارەت بە پرسی شەڕی تیرۆر، خورشید ڕوونی کردەوە، سەردانەکەی ڕاوێژکاری نەمسا بۆ میسر، هەوڵی گەیشتن بە کۆمەڵێک ئامانج و ئەنجامی ئەرێنی دەدات، لە هەموویان گرنگتر،دامەزراندنی هاوکاری دامەزراوەیی لە نێوان نەمسا و میسر لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر.چڕکردنەوەی هاوکارییەکان سەبارەت بە ئاڵوگۆڕی زانیاری لە نێوان حکومەتەکانی هەردوو وڵات، لە فایلی تیرۆر و دەستنیشانکردنی توخمە تیرۆریستییەکان.درێژکردنەوەی هاوکاری بۆ لایەنی توێژینەوە، وسنووردار نەکردنی تەنها لە لایەنی ئەمنی، بە کارکردن بۆ دامەزراندنی دامەزراوەی توێژینەوەی زانستی، بە پاڵپشتی وڵاتانی عەرەبی کە شارەزاییان هەیە لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و ئیسلامی سیاسی.
ئەوەشی خستەڕو، ئەم دامەزراوە توێژینەوەیانە بە پلەی یەکەم ئارەزووی لێکۆڵینەوە و ئاشکراکردنی پلانەکانی ستراتیژییەکانی ئیخوان و ئیسلامی سیاسی بە گشتی و دەستنیشانکردنی ڕێگا و ئامرازەکانی دارایی تۆڕ و ناوەندەکانی ئیسلامی سیاسی و پلانەکانیان بۆ ڕاکێشان و ڕاکێشانی گەنجان.یەکێک لە پرسە بەپەلەکان لە نەمسا و ئەڵمانیا پێکەوە پێویستی ئامادەکردنی ئیمامەکانە، بەو پێیەی زۆربەیان سەر بە کۆمەڵەکانی سەر بە ئیسلامی سیاسین و دەبێت کاربکەین بۆ ڕاهێنانی ئەو ئیمامانەی کە وێنەیەکی گەشاوەی ئیسلام وەک ئایینێکی ڕەحمەتی و دیالۆگ بخەنە ڕوو لەگەڵ ئایینەکانی تر.تۆڕەکانی دارایی ئیخوان ئاشکرا بکەن،لەو چوارچێوەیەدا، بەڕێوەبەری زانستی سەنتەری دۆکیۆمێنت بۆ ئیسلامی سیاسی لە نەمسا ئاماژەی بەوەدا کە زۆربەی ئیمامەکان لە دەرەوەی وڵاتەوە دێن، بەبێ ئەوەی زانیارییان هەبێت لەسەر بارودۆخ و چوارچێوەی ئەوروپی و بەهاکانی دیموکراسی و مافی مرۆڤ و چۆنیەتی چالاککردنی گوتاری ئایینی.خورشید، کە هاوکات مامۆستای توێژینەوەی ئیسلامییە لە زانکۆی مونستر لە ئەڵمانیا، تیشکی خستە سەر پێویستی نەمسا بۆ هاوکاری زیاتر لەگەڵ میسر بە شێوەیەک کە لە ئەنجامدا "تۆڕ و ستراتیژییەکانی دارایی ئیخوان ئاشکرا بکات و بە وردی زیاتر بیانناسێت، سەرنجی بۆ هەنگاو و هەوڵەکانی حکومەتی نەمسا بۆبەرەنگاربوونەوەی تیرۆر ڕاکێشا، لەوانە دامەزراندنی سەنتەری دۆکیۆمێنت و لێکۆڵینەوە لە ئیسلامی سیاسیدا بۆ ئامادەکردنی لێکۆڵینەوە و لێکۆڵینەوەی پێویست کە تیشک دەخاتە سەر ئیسلامی سیاسی و هەڕەشەی ئیخوان، هۆشداریشی دا لە بوونی چەندین کۆمەڵە و ناوەندی ئیسلامی لە نەمسا و ئەڵمانیا کە لە ژێر دەسەڵاتی ئیسلامی سیاسیدان. ئەمەش پێویستی بە دامەزراندنی دامەزراوەی بەدیل هەیە کە تیشک خستنە سەر و چەسپاندنی بیری ئیسلامی میانڕەو، کە لەگەڵ بەها دیموکراسیەکان و بەهاکانی مافی مرۆڤدا بگونجێت، بگرنەبەر.پرۆفیسۆر خورشید زۆر حەزی لە جەختکردنەوە بوو، لە ڤیەننا لەم بارەوە قسەی کرد، کە سەردانەکەی ڕاوێژکاری نەمسا ،هەنگاوێکی زۆر گرنگە
لە ڕووی زیادکردنی هاوکاری لەگەڵ میسر، و سود وەرگرتن لە ئەزموونە گەورەکەی لە بواری بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر،پشکنینی سەلامەتیی،ڕۆژێک دوای سەردانەکەی ڕاوێژکاری نەمسا بۆ میسر، ڕۆژنامەی کورەر کە یەکێکە لە ڕۆژنامە نەمساییەکان کە زۆرترین بڵاوبوونەوەی هەیە، ئاشکرای کرد کە قاهیرە و ڤیەنا دانوستان لەسەر ڕێککەوتنێک دەکەن بۆ ئاسانکاری کۆچی یاسایی بۆ بازاڕەکانی کاری نەمسا و ئەوروپا لە درێژخایەندا.بەپێی ڕێککەوتنەکە کە لەژێر دانوستاندایە، لە پیشە پێویستەکاندا پاڵپشتی دەکرێت لە پیشەی پێویست، وەک کەرتی چاودێری پزیشکی، بەمەبەستی هێنانی کەسانی شایستە و ئامادە بۆ کارکردن لە نەمسا.ڕێککەوتنەکە بریتییە لە پشکنینی ئەمنی بۆ ئەو کەسانەی دەیانەوێت لە نەمسا کاربکەن پێش گەشتکردن، بۆ پاراستنی ڤیەننا لە دزەکردنی ئیسلامی سیاسی،بڕیارە لە کۆتایی ئەمساڵدا عەبدولفەتاح سیسی سەرۆک کۆمار سەردانی ڤیەننا بکات و ئەم ڕێککەوتنە واژۆ بکات، لەگەڵ ڕێککەوتنێکی دیکەی نێوان هەردوو وڵات سەبارەت بە هایدرۆجینی سەوز.نەمسا لێکۆڵینەوەی دادوەری بۆ دۆسیەی کۆمەڵە داراییەکان و دامەزراوەکانی پەیوەست بە ئیخوان، بۆ تیرۆر کردەوە، دوای ئەوەی پۆلیس لە ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠دا زیاتر لە ١٠٠ ئامانجی گروپەکەی لە ٤ ویلایەت کردە ئامانج.هێشتا لێکۆڵینەوەکان بەردەوامن سەرەڕای شیکردنەوەی سەدان وەرەقە و زیاتر لە 70 تۆمەتبار کە لەژێر لێکۆڵینەوەدان و تائێستاش نازانرێت کەی کۆتایی بە لێکۆڵینەوەکان دێت.نەمسا شەڕێکی توند لە دژی ڕێکخراوە ئیسلامییە سیاسییەکان بەڕێوەدەبات، کە لە ناوەڕۆکیدا ئیخوانەکانی تیرۆریستییە، دوای ڕووداوە خوێناوییەکانی ڤیەننا لە تشرینی دووەمی ٢٠٢٠، کە وایکرد ئەو وڵاتە ستراتیژییەکی هەمەلایەنە بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر لەو وڵاتەدا جێبەجێ بکات، کە دەیان دامەزراوە و مزگەوت و ڕێکخراوەکانی سەر بە ئیخوانەکان، دوای ئەوەی تێوەگلانیان لە ئۆپەراسیۆنە تیرۆریستییەکان سەلمێندرا.بەپێی ڕاپۆرتە هەواڵگری و ئەمنییەکان.
کامەران کەریم
