زایەڵە - شوان رابەر ئەندامی ئەنجومەنی سیاسی کۆمەڵی دادگەری بە زایەڵەی ڕاگەیاند: لێرەدا مەبەستم لە فەتوای نوێ ، فەتوایەكی شەرعی هاوچەرخ (سەردەمی) یە كە لە قازانج و بەرژەوەندی فەڵەستین و قودس و غەززە و حەماس و موقاوەمەدا بێ، كێشەی فەڵەستینی پێ چارەسەر بكرێ ، واتە دەستەیەكی فەرمی مەشروع ، موعتەبەر ، یا كۆمەڵێ زانای دانیسقەی لەو شێوە بە پێی كات و سات و سەردەمی خواستراو ، بە پێی بەرژەوەندی ئەوان فەتوا بدەن ، بۆ ئەوەی دەرچەیەك ، چارەسەرێك بدۆزرێتەوە ، ئەو خوێن ڕشتنە ڕابوەستێ ، بێ ئەوەی ئەوانیش ئیحراج و گوناهبار بن . بە هەر حاڵ كێشەی فەڵەستین ، كێشەیەكی زۆر قوڵ و ئاڵۆز و بالۆز و كۆنە ،كێشەی ئایین و جوگرافیا و نەتەوەیە ، كێشەیەكە بە هەوەنتە چارەسەر ناكرێ ، یا دەبێ قەوارەی زایۆنی (جولەكە) لەوێ لە ناو بچن ، یا ئەو كێشەیە هەر بەردەوام دەبێ ، فەڵەستین قوربانی زۆری داوە ، بە تایبەت غەززە و لایەنە ئیسلامی یەكان ، وە خەڵكی تریش لە وڵاتانی ئیسلامی و عەرەبی قوربانی زۆریان لەو پێناوە داوە ، ئەم شەڕ و كوشتارە هەر هەبووە ، بەم شێوەیە بێ هەر دەشمێنێ ، ئێستاش ئیسڕائیل هێرشی كردۆتە سەر كەرتی غەززە ، 15 هەزار كەسی زیاتر كوشتوە ، 36 هەزار كەسیش زیاتر زامدار بووە ، لەوەش نیوەی ژن و مناڵن ، بە دەگمەن نەبێ چەكداری حەماس نەكوژراون ، زۆر بەی هەرە زۆری خەڵكی هاوڵاتی و بێ تاوانن ، دەیان هەزار یەكەی نیشتە جێ بوون ، دەیان خەستەخانە ، چەندان دام و دەزگای مەدەنی و مزگەوت و كڵێساو قوتابخانە وێران بونە .
وتیشی: لە هەموو لا ڕا ئیسڕائیل گەمارۆی خستۆتە سەر غەززە ، ئاو و كارەبا و سوتەمەنی و خواردن و خۆراك و ڕێگا و بان و هاتوچۆ وهاوكاری لێ بڕیون، ملیۆنێک و ٤٠٠ هەزار كەس ئاوارەبونە ، غەززە توشی كارەساتێكی گەورە بووە ، خڕنۆش و خاپور كراوە ، ئەوە زەرەر و زیانێكی ماددی و مانەوی زۆر گەورە و بێ وێنەیە ، ئەو هەموو قوربانی یە لە پێناو خاك و خۆڵ و گەل و نەتەوە و زمان و فەرهەنگ و ناسنامە و عززەت و شەڕەف و كەڕامەت و قودس و پیرۆزییەكانی دەدرێ ، شەڕو كوشتارو زەرەرو زیانیش هەر بەردەوامە، لەزیادبوندایە ، بەڵێ چەندان ئایەت و حەدیس لەسەر گەورەیی و گرنگی و پیرۆزی ئەو شوێنەن ، بەس چەندان ئایەت و حەدیسیش لەسەر گەورەیی و گرنگی گیان و ژیان و قەدرو قیمەتی ئینسان هەن ، ئیسلام هاتوە تا ژیانی ئینسان بەردەوام و پارێزراو بێ ، تا بە خێر و خۆشی و سەلامەتی و ئاشتی بژی ، كەچی ئاوا لە نێو دەچن ، لە لایەكی ترەوە ئەو شەڕە ، زۆر نابەرانبەرە ، لە هەموو ڕوێكەوە ئیسڕائیل زۆر لە فەڵەستین ، لە غەززە ، لە حەماس و جیهاد و موقاوەمە بەهێزترە ، وڵاتانی خۆرئاواش پاڵپشتی تەواوی ئیسڕائیل دەكەن ، زۆربەی وڵاتانی ئیسلامی و عەڕەبیش تا ڕادەیەكی زۆر بێ هەڵوێستن ، هەندێكیش هیچیان لە دەست نایێ ، هیچیان پێ ناكرێ ، تەنانەت خودی حكومەتی ناوەندی فەڵەستینیش وەكو پێویست نیە لەگەڵ غەززە ، لە لایەكی ترەوە بە هەمووشیانەوە بە تایبەت بە غەززە شەڕی بەردەوامی ئیسڕائیل یان پێ ناكرێ، ڕاستە جار جارە ئیسلامی یەكان زەڕبەیەكی كوشندە (جەرگبڕ) لە ئیسڕائیل دەكەن ، بەس هەموو جار ئیسڕائیل غەززە (حماس) و مقاوەمە وێران دەكا ، تەنانەت سەركردەكانیان دەگرێ ، دەكوژێ .
ئەوەشی خستەڕوو: زۆربەی كات بە هەزاران فەڵەستینی لە كونجی زیندانەكانی ئیسڕائیل دان ، بۆیە ئەوە ئەرك (بار) ێكی زۆر قورسە لەسەر ئەوان ، ئەوە عوزر و پاسا و بە دەست ئەوان دەدا . چونكە خوای گەورەش دەفەرموێ: خوای گەورە داوای شتێك لە ئینسان ناكا مەگەر لە توانای دا نەبێ ، وە پێغەمبەریش (صلی اللە علی وسلم) دەفەرمووێ: بۆ ئینسانی ئیماندار نییە خۆی زەلیل و زەبون بكا ، گوتیان چۆن ، فەرمووی: كارێك بكا كە لە توانایدا نەبێ . واتە پشتی پێوە بشكێ ، ئیتر هەموو كاری چاك و تاعەت و ئیحسان وعیبادەتێك بە پێی توانای ئادەمیزاد خوا فەرز و داوای دەكا ، بەرگری كردن لەخاك و نیشتمان و شەڕەف و كەڕامەت و ناموس و قودس و جەنگ و جیهاد لە پێناو خواو بەرخودانی كردنیش هەر بە پێی توانا، فەڕزو داواكراوە ، بۆیە من پێم وایە لەگەڵ هەموو ئەو ماف و پیرۆزیانە، ئینسان بە پێی توانا مەعزور و موكەلەفە ، نەخاسمە خەڵكی غەززە ، چونكە وەكو ئەوەیە بە چەندان دەوڵەت شەڕ لەگەڵ حزبێك ، لەگەڵ ناوچەیەك ، لەگەڵ چەند هەزار كەسێكدا بكەن ، بە چەندان دەوڵەتی گەورە و پێشكەوتوو ، بە چەك و تەكنەلۆژیای زۆرپێشكەوتوو ، بە پارە و پولێكی زۆر . بەڕاستی زۆر هونەرە ، زۆر گەورە و گرنگە ، ئەوموجاهیدانە ئەو شەڕە دەكەن ، ئەو خەڵكە ئەوەندە خۆڕاگرن ، لە هەندێك شوێنی دونیا ، بەس گوتراوە وا دوژمن هێرش دەكا ، یا لەوانەیە تۆپباران بكا ، خەڵكەكە هەمووی هەڵاتوە ، كەچی ئەوان بە ئاگر و ئاسن ئیبادە دەكرێن ، شار و وڵاتی خۆیان بە جێ نایەڵن . جێگەی ڕێز و دەستخۆشی و دوعای خێرن .
بۆیە بە ڕای من ، ئەوەندەی لە ئیسلام شارەزابم ، ئەوانە مەعزورن ، هەر ئەوەندە موكللەفن ، لە تەكلیفی خۆیان زیاتر دەكەن . جا من فەتوا نادەم بە هیچ بارێك ، بەس دەڵێم ، هەقە دەستەیەكی ڕەسمی ، یا زانایانی گەورەی جیهان لە پێناو سەر و ماڵی خەڵك فەتوایەكی شایستە و شەرعی بدەن كەچی كە ئەو شەڕە ئاوا نەكرێ ، بەردەوام نەبێ ، تا چیكە خوێنی موسڵمانان بە ناهەق ، نەڕژێ ، جا ئەوە پێویستی فەتوایەكی تازە هەیە ، جیا لە جاران كە هەر خەڵك هاندراوە كە نابێ بستێك لە خاك داگیر بكرێ ، نابێ قەبول بكەین ، دەبێ هەمیشە شەڕ بكەین ...هتد، من پێم وایە شتە چاك و پیرۆزەكان لە پێناو ئینسانن ، ڕاستە ئینسانیش دەبێ خۆی لەسەر ئەوان بە كوشت بدا ، بەس بە پێی توانا ، ئینسان بە پێی توانا و قۆناغەكان و بۆ لوان مەسئولە ، بۆ نموونە لە عام المجاعە ، ساڵی برسێتی ئیمامی عومەر ڕەزای خوای لەسەر بێ ، دەستی دزی نەبڕی ، حوكمەكەی ڕاگرت ، مانای ئەوە نیە كاری بە حوكمەكە نەكرد ، بەلكو بە شێوەیەكی كاتی ، لەبەر هۆكاری برسیەتی ئەوسا ڕایگرت ، پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم دوای كۆچكردنی لە شاری مەككە بۆ بەدینەودامەزراندنی دەولەت ، واتە لەسەردەمی قوەت كە گەرایەوە مەككە ، موشریكەكان ریگریان لێی گرت، صولحی حودەیبیەی لەگەل كرد، ئەوە تەنازول نەبو، وەلێ دواتر كافرەكان صولحەكەیان هەلوەشاندەوە نەك موسلمانان ، بۆیە شەڕ دەستی پێكردەوە ، ئێستاش كە ئەوەندە موسڵمانە ڕاستەقینانە باری ئیسڕائیل نابەن ، ناتوانن ئیسرائیل دەربەكەن، تەناها بەرگری لەخۆیان دەكەن، موقاوەمەیەكی باش و سەربەرزو جوامێرانە دەكەن ، بەس هەمو جار ئیبادە دەبن ، دەبێ بەهەمو موسلمانان هەلیان بستێننەوە ، دەكرێ جەنگ و جیهادەكە ڕابگرن ، تا كاتێك بەهێز دەبن ، بارودۆخێك دەڕەخسێ ، موسڵمانان بەسەر ئیسڕائیل دا سەردەكەون . ئەوەش مانای ئەوەنیە لە هەموو شتێك تەنازول بكەن ، واز لە هەموو شتێك بێنن ، نابا قەت زوڵم و زۆرداری و هێرش قەبول نەكەن ، بەس دەست پێشخەریش نەكەن ، نەبنە دەستە چیلەی كەس ، نەبنە هۆكار بۆ هەڵگیرساندانی شەڕ و لەناو چونیان، تا ماوەیەك خۆیان بەس توند و تۆڵ بكەن ، لە ڕووی سیاسی یەوە ئیسڕائیل حەز لە هودنەوە دەكا ، لە زەڕبەی حەماس و جیهاد دەترسێ ، خوا خوایەتی شەڕ ڕابوەستێ ، ئەوەش مەبەستم بە یەكجاری نییە ، بەس تا ماوەیەكی چاك و گونجاو پێم باشە شەڕ ڕابوەستێ ، تازە دەسەڵاتی ئیسڕائیل واقیعە ، شەڕی لەگەڵدا بكەن ، یادانی پێدا بنێن ، یاداوای ڕوخانی بكەن ، داوای هەرچی لێ بكەن ، واز لە بونی خۆی نایەنێ .
هێمای بەوەشکرد: بۆیە با فەلەستین (غەززە) هەوڵی بونی ڕەسمی خۆیان بدەن ، ئەگەر وڵاتانی دونیا بیانكەنە دەوڵەت قەبولی بكەن ، ئەوەش قۆناغێكە بۆ بەڕەسمی بون و بەرەو پێش چوون ، ئەو كاتە خۆیان دەبنە دەوڵەتێكی ڕسمی دان پێدا هێنراو ، چوار چێوەیان دەبێ ، ڕێگە خۆش دەبێ كە وڵاتان بەرەسمی عەلاقەیان لەگەلدا ببەستن ، هاوكاری زۆریان بكەن ، بەس لە حاڵەتی شەڕ كەم كەس دەعمیان دەكات، ئەوەش مانای ئیعتڕاف كردن نییە بە ئیسڕائیل ، مانای واز هێنان نییە لە موقاوەمەو ئیسڕائیل . بەس تا قۆناغێكی گونجاو (دەرفەت) ئاوا باشترە ، ئەگەر نا ئیسڕائیل هەر وەكو خۆیەتی ، هەر لە جێی خۆیەتی ، بەس موسڵمانان زەرەری زیاتر دەكەن ، ڕاستە یەك كەس گیران یا كوشتن لای ئیسڕائیل گەورە و گرنگە ، بەس خۆ خوێنی موسڵمانانیش زۆر گرنگە ، بەلاش نییە ، تا زوو زوو بكوژرێن ، خواش ئەقڵی داوە تا زیاتر حیكمەت بەكار بێنن . تازە فەڵەستینیەكان شەڕ یا ئاشتی لەگەڵ ئیسڕائیل دا بكەن ، هەوڵی دەركردن بدەن یان نا ، ئیعتڕافی پێ بكەن یان نا ، ئەوە هەر لە جێی خۆیەتی ، هەر وەكو خۆیەتی ، بەهێز نەبێ ناجوڵێ ، ناڕوخێ ، ئێستا ئەو هێزەش نیەیە، هەرچی بشكرێ خۆر ئاوا هەر دیفاعی لێ دەكەن . بۆیە با لە خەمی خۆمان دا بین ، ئەگەر بە تەمای لە ناو چونی ئیسڕائیل بین ، زەمانەت چییە لە ناو دەچێ ، با زەمانەت و وجود بۆ خۆمان دروست بكەین ، پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) لە كاتی پێویست و لاوازی دا چەندان حیلف و ئیتیفاقی بەستوە ، زۆر ، بۆ نموونە صولحی حودەبیە بۆ ماوەی چەندان ساڵ كرا ، كەچی كاتەكەش تەواو نەبوو بە مەسڵەحەتی موسڵمانان تەواو بوو . ئیتر ئایە پێوستە ، شەڕِِِِِِِِِعی یە ، ئەو هەموو موسڵمانە چاك و پاك و نازدارە ئاوا ئازار بچەژن ، بكوژرێن ، ئەوە پێویستی بە فەتوایەكی نوێی جەریئانە هەیە ، ان شاْ اللە گوناهبار نابم ، لە دڵسۆزی و لە پەرۆشی و لە خەمی موسڵمانان و خەڵكمە ، چونكە نابێ كەس بە ناهەق بكوژرێ نەك هەر موسڵمان ، لەشەڕیش هەندێ جار زوڵم و ناهەقیش تێدا ڕودەدات . با لەسەری قەرداریش نەبینەوە . جا لەو سۆنگەیەوە پێم باشە كە بارودۆخێكی نوێی چاك و گونجاو لە فەلەستین بهێنرێتە ئاراوە كە پێش هەموان لە بەرژەوەندی موسلمانی جیهان بێ ئەو سا لەبەرژەوەندی فەلەستینیەكان و غەززەی ئازیز.
ئەوەش هەر جەنگە ، جەنگیش تەكتیكە،تەكتیكیش هەمەجۆرە، بەس شەڕو یەك شێواز نی یە. پێم وایە بەوشەڕەش ئیسرائیل بێ تاقەت بوە ، عیبرەتی زۆری وەرگرتوە.بەتولقەصید : بەكورتی ئەگەر زانایانی موعتەبەری ئیسلامی فەتوا بدەن كە دروستە فەلەستین لەگەل ئیسرائیل موسالەحەیەكی ماقول و ئیجابی بكا كە خزمەت بە فەلەستین و ناوچەكە بكا، شتێكی باشە بۆ ئەوەی بەردەوام لە شەڕو لەزەرەروزیان دا نەبن ، بۆ ئەوەی خەلكی فەلەستین و غەزە تاوانبارو ئیحراج نەبن ، بۆ ئەوەی لەهەمو روێكەوە بەرەو پێشتر بچن. ناكرێ هەمو رۆژ بەردەوام شەڕو كوشتاربێ ،فەلەستینییەكان ژیانیان نەمێنێت. ئەوكاتەش كە خوا تەقدیری كردێ موسلمانان سەركەون ، ئیسرائیل لەناوچێ ، خوا هۆكارەكان دەرەخسێنێت ، ئەوكاتەش لەسەر موسلمانان پێویستە بە دەورو ئەركی خۆیان هەستن.
کامەران کەریم
