زایلە - سعید رمضانی در یادداشتی می نویسد: در هیاهوی سیاسی عراق امروز و بن بست سیاسی، جای خالی چهره های موثری مثل مرحوم طالبانی و شهید حکیم واقعا حس می شود و شاید اگر ایشان امروز در صاحه سیاسی عراق حضور داشتند، وضعیت عراق به گونه ای دیگر بود.  
نویسنده: سعید رمضانی کارشناس مسائل خاورمیانه
مقدمه
دیپلماسی ایرانی: 11 مهر ماه 1401 پنجمین سالگرد درگذشت مام جلال طالبانی، سیاستمدار بی بدیل و مجاهد خستگی ناپذیر کُرد عراقی است که نزدیک به شصت سال برای آزادی ملت عراق مبارزه کرد. زندگی سیاسی و مبارزاتی مام جلال سرشار از اتفاقات و رویدادهایی است که هر کدام در نوع خود درخور توجه است. ایشان سال‌های عمر پرفراز و نشیب خود را در راه مبارزه با ظلم، استبداد و تمامیت‌خواهی رژیم بعث عراق صرف کرد. وی در دوران پس از سقوط رژیم بعث و تشکیل نظام جدید این کشور نیز با درک و فهم درست از شرایط سیاسی عراق و منطقه و فارغ از علایق حزبی، سیاسی و قومی و مذهبی خویش، در قامت شخصیتی ملی، نقشی تعیین کننده و ماندگار در تاریخ سیاسی کشور خود ایفا کرد. مرحوم طالبانی بی‌گمان چهره ممتازی بود که برای تحکیم رشته‌های پیوند میان اقوام و طوائف عراق تلاش زیادی کرد و نقش مهمی در انسجام ملی و وحدت عراق و تقویت روند سیاسی و ارتقای جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی عراق ایفا کرد. نقش ایشان در تحکیم مناسبات برادرانه دو ملت ایران و عراق نیز فراموش شدنی نیست. ایشان هم در تشکیل نظام جدید عراق و هم در اداره امور در منصب ریاست جمهوری، نقش آفرینی به سزایی داشتند و در دوره ریاست جمهوری ارتباطات بسیار خوب و سازنده ای با جمهوری اسلامی برقرار کرد. به حق باید گفت که ایشان از چهره های ماندگار تاریخ معاصر عراق بودند.
- مرحوم طالبانی دارای ویژگی های منحصر به فردی بود که او را از سایر سیاستمداران عراقی شاخص می کرد. در همین راستا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اخلاق، ادب، مهمان نوازی و شوخ طبعی
ارتباط و مراوده با اقشار و طبقات مختلف مردم و به‌ویژه روشنفکران و ادبای کُرد (مام جلال انسانی خاکی و به دور از تشریفات بودند و همواره به مشکلات مردم و پیشمرگه‌ها می پرداختند.)
مد نظر داشتن استقلال و یکپارچگی عراق و داشتن شخصیتی ملی
تحلیل درست اتفاقات، آینده‌نگری و توجه به تمام ابعاد احتمالی رویدادها
مام جلال همراه با شهید حکیم معمار صلح و آشتی در عراق و از بنیانگذاران محور کرد – شیعه در عراق است.
مکتب سازی  مبتی بر مشی، آزادی خواهانه، واقعبینانه، مقابله با استبداد، حقوق انسانی، اعتدال و میانه روی در برابر تضاد، اختلافات و گروه های مختلف سیاسی، قومی و مذهبی
مرد راه حل ها از طریق گفت و گو
وفای به دوستی، اهل مطالعه و کتاب خواندن و شوق آموختن؛ صلح دوستی؛ خسته نشدن و انگیزه و تحرک برای رسیدن به مقصود؛ ناامید نشدن و هزار بار پس از شکست، دوباره برخاستن... موقع بروز مشکلات می‌گوید: خدا از سلطان محمود بزرگتر است!.... انگار همیشه امیدوار است... طالبانی انسانی است اهل حکمت و درایت و همیشه سیاستی متعادل دارد. شاید کاریزما و سابقه او چنان شانی به کرسی ریاست جمهوری عراق داد که تا سال‌های سال هم جانشینی لایق برای او یافتن مشکل باشد. و در تاریخ کردستان معاصر هم  از معدود رهبر کردی است که دانش و آگاهی و سواد و شناخت درست دارد و نیز به دور از احساسات و هیجان و آلوده شدن به دامن اجنبی، برای ترقی و رشد آرمان‌هایش تلاش کرده است.
در هیاهوی سیاسی عراق امروز و بن بست سیاسی، جای خالی چهره های موثری مثل مرحوم طالبانی و شهید حکیم واقعا حس می شود و شاید اگر ایشان امروز در صاحه سیاسی عراق حضور داشتند، وضعیت عراق به گونه ای دیگر بود.
ملاحظه:
امروز میراث دار طالبانی، فرزند ارشدش کاک بافل طالبانی است. بافل رویکرد سیاسی متعادل و عمل گرایانه مام جلال را تداوم بخشیده‌ و پس از وزن کشی تازه در عراق و موفقیت های اتحادیه میهنی کردستان و تاکید بر ریاست جمهوری برهم صالح، این واقعیت مشخص شد که بافل طالبانی پا جا پای پدر گذاشته و از ظرفیت لازم برخوردار است تا در آینده عراق، نقشی کلیدی داشته باشد و به عنوان بازیگری جوان، حضور پررنگ‌تری در صحنه سیاسی کلان عراق بیابد.