مووچە فەوتاوەکان دەدرێتەوە

زایەڵە - سۆران عومه‌ر ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق دەڵێت، لەدوای بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی، دەبێت لە نزیکترین کاتدا، هەردو حکومەتی فیدراڵ و هەرێم لەسەر ئەو هەژمارە بانکییە رێکبکەون کە مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی پێدابەش دەکرێت.

سۆران عومەر، به‌ كه‌ناڵی کەی ئێن ئێن_ی راگەیاند: پێویستە لە چەند رۆژی داهاتوو هەردوو حکومەتی هەرێم و ناوەند لەسەر پرسی کردنەوەی هەژماری بانکی بۆ فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان، بە وردی گفتوگۆ بکەن، چونکە ئەو پرسە گرنگە و کاتی پێویستە.

وتیشی: "دەبێت حکومەتی فیدراڵ هەژماری بانکی بۆ یەک ملیۆن و 202 هەزار کەس لە هەرێمی کوردستان بکاتەوە و مووچەکانیان بخرێتە سەر ئەو هەژمارە بانکییە، لەرێگەی ئەو بانکانەی کە سەر بە بانکی ناوەندین و لەلایەن حکومەتی عێراقەوە بە فەرمی ناسێندراون".

ئاماژەی بەوەشکرد، ئەگەر مووچە خۆرێک خۆی نەچێت بۆ بانکەکە و سەرجەم بەڵگەنامە فەرمییەکانی پێ نەبێت و ناوی لە لیستەکەدا نەبێت و پەنجە مۆری نەبێت، نابێت بە خاوەنی کارتی بانکی و مووچەی پێنادرێت.

بەوتەی سۆران عومەر، لەدوای جێبەجێکردنی بڕیارەکانی دادگای فیدراڵی، هەردوو حکومەت پابەند دەکرێن بەوەی بەزویی هەژماری بانکی بۆ مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بکرێتەوە.

سەبارەت بە بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی باسی لەوەکرد، لە بڕیارەکەدا ئەوەش هەیە کە پێویستە مووچە فەوتاوەکان بگێڕدرێتەوە بۆ فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان، بەڵام تا ئێستا نازانرێت ئەو قەرزە لای کام حکومەتە و بە چ میکانزمێک دەدرێتەوە.

ئەوەش لەکاتێکدایە، دوێنێ دادگای فیدراڵی کۆتا بڕیاری لەبارەی پرسی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم دەکرد و رایگەیاند، دواکەوتنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم نادەستورییە و نابێت، لەو مافەیان بێبەش بکرێن، لەبارەی یاسای هەڵبژاردنەکانیشەوە چەند بڕیارێکی دیکەی دەرکرد.

بەشێک لە بڕیارەکانی دادگای فیدراڵی لەبارەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان:

1. کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ئەرکی بەڕێوەبردن و سەرپەرشتیکردنی خولی شەشەمی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لە جێگەی کۆمیسیۆنی راپرسی و هەڵبژاردنی هەرێمی کوردستان دەگرێتە ئەستۆ.

2. بۆ خولی شەشەمی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان؛ هەرێمی کوردستان بەسەر چوار بازنەی هەڵبژاردندا دابەش دەکرێت.

3. ژمارەی کورسی کوتاکان کە 11 کورسین هەڵدەوەشێندرێنەوە و نادەستوورین؛ بەو پێیەش کۆی ژمارەی کورسی پەرلەمانی کوردستان لە 111 کورسییەوە دەکرێنە 100 کورسی.

بڕیارەکانی دادگای فیدراڵی لەبارەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان:

1. دەبێت بە پێی ماددەی 116 و 117 دەستووری عێراق؛ یەکسانی هەبێت لە دابەشکردنی داهاتی سەروەت و سامانیی گشتی و نابێت ستەم لە مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان بکرێت. 

2. دەبێت هەردوو حکومەتی عێراق و هەرێمی کوردستان کار بۆ ئەوە بکەن کە مووچەی فەرمانبەر و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان لە کاتی خۆی دابەش بکرێت.

3. دەبێت هەردوو حکومەتی عێراق و هەرێمی کوردستان پابەندی یاسایی بودجەی گشتیی فیدراڵی بن بۆ پێدانی شایستە داراییەکان و مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان.

محەمەد ساڵح