نەوزاد موهەندیس بۆ زایەڵە: تورکیا بەردەوام خەون بە ویلایەتی موسڵ دەبینێت

زایەڵە – نەوزاد موهەندیس جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە؛ دەوڵەتی تورکیا ئێستا وای بۆدەچێ ویلایەتی موسڵ کە زۆرینەی کوردستانی خۆمان دەگرێتەوە بە زۆر و فێڵ و هەرشێوەیەک بێ بە دەوڵەتی تورکیایی دەزانێ، بە بەشێکی دانەبڕاوی لەخۆی دەزانێ .
 لەوتووێژێکی تایبەتدا لەگەڵ پەیامنێری دەزکای میدیایی زایەڵە، نەوزاد موهەندیس چاودێری سیاسی وتی؛ دەوڵەتی نوێی تورکیا لەساڵی 1923 لەسەر دەستی کەمال ئەتاتورک دامەزرا، ئێستا تەمەنی 101 ساڵە،هەرچەندە دەوڵەتێکی عەلمانیە، بە جیاوازی لەگەڵ دەوڵەتی خەلافەتی ئیسلامی جاران خۆتان دەزانن 500 بۆ نزیکەی 600 ساڵ هەموو ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەکوردستان و عێراقیشەوە داگیری کردبوو، یەکێک بوون لەقەڵەم ڕەوەکانی دەوڵەتی خەلافەتی عوسمانی ، لەساڵی 1925-1926 بەڕێکەوتنێکی وڵاتانی بەڕیتانیای ئەوکاتەو دەوڵەتی تورکیایی تازەو لەگەڵ دەوڵەتی عێراق ڕێکەوتنێکیان کردووە کەوا ویلایەتی موسڵ بخرێتە سەر دەوڵەتی عێڕاقە نوێیەکە،لەبەرامبەر ئەوەدا ڕێکەوتێک هەبوو کەوا ئیمتیازی نەوت بدرێتە تورکیا بۆماوەی 50 ساڵ، لەبەرئەوە دەوڵەتی تورکیا ئێستا وای بۆدەچێ ویلایەتی موسڵ کەزۆرینەی باشوری کوردستانی خۆمان دەگرێتەوەبەزۆر و فێڵ و هەرشێوەیەک بێ بەدەوڵەتی تورکیایی دەزانێ ،بەبەشێکی دانەبڕاوی لەخۆی دەزانێ .
نەوزادی موهەندیس وتیشی، بۆیە تائێستاش لەساڵی 1923 بۆزانیاریتان لەبودجەی ساڵانەی دەوڵەتی تورکیا بەشە بودجە بۆویلایەتی موسڵ دانراوە، ئەگەر بڕێکی کەمیش بێت، هەمیشە خەونی پێوە دەبینن، هەوڵی بۆدەدەن کەوا بیکێڕنەوە،بەدرێژای تەمەنی عێراق لەساڵی 1920 تاڕوخانی ڕژێمی بەعسی سەدامی 2003 تورکیا بەو گەورەیی و بەئەندامی هاوپەیمانی ناتۆ بەوهێزەی لەڕووی نفوس و جوگرافیا نەیتوانیوە بۆجارێکیش تەعەدا بکاتە سەر ئەرزی باشوری کوردستان کەلە چوار چێوەی دەوڵەتی عێراقی بووە.
ئەو چاودێرە سیاسیە زیاتر بۆ زایەڵە دوا ووتی، ئێستا بەداخەوە لەدوای ڕوخانی ڕژێمی سەدام، دەوڵەتی عێراق لاوازە توانای پاراستنی سنورە نێودەوڵەتیەکانی خۆی نیە،خاوەن سیادەو سەروەری خۆی نیە، لەدوای ڕاپەڕینی 1991 تورکیا ناوبەناوهاتۆتە هەرێمی کوردستانەوە ، ئەوەش لەسەر پەلکێش کردن و دەعوەت کردنی پارتی دیموکراتی کوردستان بووە، لەکاتی شەڕەکانی ناوخۆ لەگەڵ یەکێتی نیشتیمانی کوردستان، هاتن و چونە دەرەوەی دەوڵەتی تورکیا و سوپای تورکیا بۆهەرێمی  کوردستان کارێکی تازە نیە، لەساڵی 1984 ڕێکەوتنێکی کاتی هەبووە لەنێوان دەوڵەتی عێراق و تورکیا، ئەگەر لەحاڵەتێکدا بەناوی ڕاوەدوانی پەکەکە تورکیا بۆی هەیە، وەعێراقیش بۆی هەیە بەقوڵای 5 کیلۆمەتر بچنە ناوخاکی یەکتر ، بەڵام بەم شێوەیەی  ئێستا نابێ بمێننەوەو بارەگای جێگیریان هەبێ، لەهیچ دەوڵەتێک لەبەرامبەردا.
نەوزادموهەندیس ئەوەشی خستەڕوو، بەداخەوە ئێستا ئەم حوکمڕانیە 33 ساڵیەی هەرێمی کوردستان تورکیا بە لەمپەرێکی دادەنێ بۆخۆی و ترسێکی درووست کردووە، وەک پاڵپشتیەک بۆ کوردەکانی ڕۆژئاوا، ئەمە دوولایەنی هەیە تورکیا دەیەوێ بەداگیرکردن و هاتنە  ناوخاکی  هەرێمی کوردستان زیاد لە 5 هەزار میتی تورکی هەیە، زیاد لە 125 بارەگای جێگیر و بەهێزی هەیە لە شوێنە ستراتیژیەکانی وەکو ناوچەی بادینان و برادۆست و گارا و مەتین و ئاڤاسپی، هەموو ئەوناوچانە، ئەوەندە جورئەتی کردووە درۆن دەنێرێتە سەر کەرکوک هەرچەندە هەفتەی پێشوو خرایە خوارەوە، درۆن دەنێرێتەسەر گەرمیان و کەلار و شارەزوور و شارباژێڕ، ڕۆژانە بەناوی ڕاوەدونانی چالاکوانان و گەریلاو بارەگاکان.
ئەوچاودێرە باسی لەوەشکرد، ئەمە نیەتێکی خراپ و داگیرکاریە، دەیەوێ بمێنێتەوە وەستاوەتە سەر ئەوەی چەندە عێراق لەناوەند بەهێز دەبێ، هەرێمی کوردستان لەناوخۆی خۆی باش بێ و بەهێز بێت، ئەمانە هەمووی وەستاوەتە سەر زەمەن سەربەهێزبوون، دەوڵتی ئێرانیش ڕێگەنادا تورکیا بەوفراوانیە بچێتە ناوخاکی باشور، ئێرانیش وەکو دەوڵەتێکی زلهێزی ناوچەکە لەبەرامبەر تورکیا دا هەمیشە ململانێ هەبووە لەسەردەمی خەلافەتی عوسمانی و قاجاڕو پەهلەوی تائێستا، ئێران بەبۆچونی من تاحەدێک قبوڵی دەکات تورکیا بێتە ناو خاکی هەرێمی کوردستان و بمێنێتەوە و بارەگا دابنێت، ئەگەرنا ئەویش بە مافی خۆی دەزانێ بە تەداخول کردن بۆ خاکی باشور. بەهێزبوونی هەرێمی کوردستان وەستاوەتە سەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان و بەهێزبوونی دام و دەزگا شەرعیەکانمان.
کامەران کەریم